Zarówno stalowa, jak i żeliwna patelnia mają pewne wspólne cechy. Są odporne na zarysowania, solidne i trwałe.

Mowa tu oczywiście o modelach stalowych i żeliwnych, które nie posiadają żadnej powłoki nieprzywierającej. Te, które są w nią wyposażone, będą się cechowały zaletami charakterystycznymi dla danego rodzaju powłoki.

Poniżej zostały zebrane najważniejsze ceny patelni oraz wartości tych cech dla patelni stalowej i żeliwnej.

Patelnia stalowa

Patelnia całostalowa, zwana czasem cygańską, to naczynie prawie niezniszczalne. Nie straszne jej nawet upuszczenie na podłogę z wysokości szafki kuchennej. Można na niej jeździć widelcem czy metalową łyżką, można czyścić druciakiem (choć nie jest to polecane), a patelnia nie utraci swoich właściwości.

Jej mankamentem jest fakt, że nie da się na niej smażyć bez użycia tłuszczu, a nawet z użyciem niewielkiej jego ilości. Patelnie całostalowe wymagają natłuszczenia i to solidnego. Dlatego są tak doskonałe do smażenia mięsa. Nie ma jak dobrze wysmażony stek z patelni stalowej.

Patelnia stalowa wymaga „dotarcia”

Drugim faktem dotyczącym patelni stalowej, który można uznać za jej wadę, jest konieczność jej zahartowania i wygrzewania. Patelnia stalowa wraz z biegiem jej użytkowania staje się coraz bardziej przyjazna.

Co to oznacza? Nic innego jak konieczność zadbania o patelnię zaraz po jej zakupie. Polega to na tym, że „przyzwyczajamy” swój nowy nabytek do swojej kuchenki. Pozwalamy patelni na chwilowe wybryki (przypalanie, powolne smażenie, zbyt szybkie ścinanie) i nie denerwujemy się. Odrobina cierpliwości i patelnia powoli będzie się stawać coraz grzeczniejsza.

Patelnie stalowe są wymagające

Czy patelnie stalowa jest kapryśna? Tak, jest to model, który wymaga pewnych umiejętności i doświadczenia. Jednak po ich zdobyciu staje się bardzo dobrym narzędziem do smażenia i przez wielu użytkowników cenionym. Zawsze należy pamiętać, że nie wolno jej przegrzewać. Patelnia stalowa może bez problemu znieść nawet bardzo wysokie temperatury, co może zachęcać do znęcania się nad nią właśnie w ten sposób. Nie oznacza to jednak, że równie dobrze będzie to znosiło jedzenie.

Stalowa patelnia ma tendencję do przypalania, dlatego należy używać na niej olejów wysokotemperaturowych (oliwa, masło klarowane, olej ryżowy) i pamiętać, że płomień pod nią jest mniejszy niż pod inną patelnią. Jest to model, który szybko się nagrzewa i nie wymaga dużej mocy palnika.

Patelnia stalowa starzeje się

Za wadę patelni stalowej można uznać fakt, że zmienia ona swój kolor z biegiem czasu. Niektórym może się to wydać niezbyt estetyczne, tym bardziej że nie można nic na to poradzić. Srebrzysta z początku, patelnia stalowa staje się żółtawa, błękitna, a nawet lekko brunatna. Jest to naturalny proces i może niezbyt piękny, ale z drugiej strony oznacza, że nasze naczynie nabiera coraz lepszych cech związanych z nieprzywieraniem jedzenia, a co za tym idzie z koniecznością używania dużej ilości tłuszczu.

Patelnia żeliwna

Podobnie jak stalowa, jeśli nie jest pokryta dodatkową powłoką non-stick, nie jest narażona na zarysowania. Można na niej operować każdym narzędziem kuchennym, również metalowym. Jest też dość odporna, choć jej upuszczenie z wysokości może się źle skończyć.

Jest to patelnia bardzo ciężka i dość droga, ale posiada pewną istotną zaletę, która przebija wady. Jest to podkreślanie smaku przygotowywanych potraw. Żeliwo, jak żaden inny materiał wykorzystywany do tworzenia patelni, nadaje jedzeniu wyjątkowy aromat.

Patelnia żeliwna, podobnie jak stalowa,  przed pierwszym użyciem wymaga również pewnych zabiegów. Należy ją natrzeć tłuszczem, aby zamknąć kanaliki w żeliwie. Ten zabieg właściwie powinien być powtarzany po każdym myciu patelni.

Żeliwna patelnia musi się odrobinę dłużej rozgrzewać, ale długo utrzymuje ciepło i nagrzewa się równomiernie. Dlatego jest wręcz idealna do duszenia. Dotyczy to mięsa, ale też warzyw. Jest wręcz stworzona do dań jednogarnkowych. Wymaga też użycia większej ilości tłuszczu, jeśli nie posiada dodatkowej powłoki nieprzywierającej.

Bardzo popularne są na rynku modele patelni żeliwnych grillowych. Jest to materiał, który najlepiej imituje smak prawdziwego, ogrodowego grilla. Taki model żeliwnej patelni posiada dodatkową zaletę: karby na dnie oddzielają kawałki jedzenia od tłuszczu, który jest na patelni, ewentualnie wytapia się z mięsa. Pozwala to na przygotowanie mniej kalorycznego posiłku, ponieważ ogranicza ilość tłuszczu.

Mycie i czyszczenie patelni żeliwnej i stalowej.

Podstawową różnicą w tej kwestii jest fakt, że żeliwna patelnia powinna być umyta ręcznie, natomiast stalową można myć w zmywarce. Stalowa obok tytanowej jest jednym z niewielu modeli, które pozwalają na mechaniczne mycie i używanie detergentów zawartych w kapsułkach.

Sprawdź: Jak czyścić i dbać o patelnię

Patelnia stalowa i żeliwna, a zdrowie

Zarówno patelnia stalowa, jak i żeliwna są modelami, które nie mają żadnego negatywnego wpływu na zdrowie. Nie wydzielają podczas smażenia żadnych szkodliwych związków i nie wpływają negatywnie na przyrządzane jedzenie. Wymagają natomiast użycia większej ilości tłuszczu, więc nie ma co liczyć na niskokaloryczny posiłek.

Sprawdź: Jaka patelnia jest najzdrowsza

Patelnia i piekarnik

Oba modele pozwalają na to, żeby zapiekać na nich w piekarniku. Od tej zasady mogą być wyjątki (znaczenie ma tutaj rączka patelni) i zawsze należy o tym przeczytać w zalecaniach producenta. Jeśli zależy Ci na tej opcji, warto zapoznać się z nimi przed zakupem patelni, żeby potem nie doznać rozczarowań.